شیمی درمانی یکی از  روش های موثر درمان انواع سرطان می باشد. اما مثل دیگر روش ها، اغلب باعث عوارض جانبی می شود. استفاده ار داروهای شیمیایی قوی برای نابود و جلوگیری کردن تکثیرسلول های سرطانی می تواند سلول های سالم را نیز تحت تأثیر قرار دهد و بیمار را با عوارضی مواجه سازد. بعضی از عوارض پیش آمده کوتاه مدت میباشد  و بعضی دیگر ممکن است اثرات طولانی مدت به دنبال داشته باشند. عوارض جانبی شیمی درمانی برای هر شخص ممکن است  فرق کند  و این موضوع بستگی به نوع  سرطان، محل آن، داروها و دوز آنها و وضعیت عمومی بیمار دارد. در ادامه مقاله، به عوارض شیمی درمانی و چگونگی مواجه شدن با آنها خواهیم پرداخت.

به چه دلیل شیمی درمانی باعث عوارض برای بیمار می شود

شیمی درمانی روی سلول های زنده  کار می کند. سلول های فعال  به سلول هایی  گفته می شود که در حال رشد و تقسیم شدن به صورت غیر عادی هستند. سلول های سرطانی فعال هستند، اما برخی از سلول های سالم نیز هستند که فعال می باشند. عوارض جانبی هنگامی رخ می دهد  که شیمی درمانی به این سلول های سالم نیز آسیب برساند. عوارض جانبی همیشه به آن اندازه ای که شما فکر می کنید، بد نمی باشند با این حال، نگران شدن  در مورد این روش درمان سرطان طبیعی می باشد

چه سلول های نرمالی که تحت تأثیر شیمی درمانی آسیب می بینند ؟

• سلول های خونی  در مغز استخوان
• سلول های فولیکل های مو
• دستگاه گوارش ، سلول های دهان و  دستگاه تناسلی

بعضی از مواد شیمی درمانی می توانند به سلول های قلب، کلیه ها، مثانه، ریه ها و سیستم عصبی آسیب وارد کنند. بعضی  اوقات می توانید داروهایی با توجه به نظر پزشک  هنگام دوره شیمی درمانی استفاده کنید تا از سلول های نرمال بدنتان مراقبت نمایید. همچنین، راههایی برای کم کردن عوارض جانبی وجود دارد.

پزشکان تلاش می کنند شیمی درمانی را طوری انجام دهند تا برای درمان سرطان موثر باشد . در با اینحال سعی می کنند عوارض جانبی را برای بیمار تا انجایی که امکان دارد پایین بیاورند . آنها تلاش می کنند از مصرف چندین دارو که عوارض جانبی مشابه دارند، خودداری کنند.

چه مواری را هنگام انجام شیمی درمانی باید بدانیم

• همه  اشخاص دچار عوارض شیمی درمانی نمی شوند و ممکن است تنها تعدادی افراد با این مشکلات مواجح شوند
• میزان عوارض جانبی از شخص به  شخص دیگر متفاوت  می باشد با  پزشک خود در مورد عوارض شیمی درمانی، مدت دوام آنها، شدت آنها گفتگو و مشورت کنید .
• پزشکتان ممکن است برای جلوگیری از عوارض جانبی قبل از اینکه اتفاق بیفتد، داروهایی را تجویز نماید.
•  بعضی داروهای شیمی درمانی عوارض جانبی بلند مدت دارند، مانند آسیب رساندن به قلب یا اعصاب یا مشکلات در باروری.

آیا عوارض درمانی شیمی درمانی  باعث آن شده درمان  می شود ؟

پزشک شما می توانند در پیشگیری یا درمان برخی از عوارض جانبی به شما کمک کنن. خوشبختانه امروزه، داروهای بیشتری برای عوارض شیمی درمانی نسبت به گذشته وجود دارد. پیشگیری و درمان عوارض جانبی، مراقبت تسکینی یا مراقبت حمایتی نامیده می شود که بخش مهمی از  معالجه سرطان است. پزشکان همواره در بررسی و تحققیق اند تا داروها، ترکیب داروها و روش های درمانی با عوارض جانبی پایین تری را بیابند. بسیاری از انواع شیمی درمانی نسبت به گذشته، قابل تحمل تر می باشند.

عوارض جانبی  که هنگام شیمی درمانی برای بیمار ایجاد می شوند چیست ؟

با توجه به دارویی که استفاده می کنید می تواند عوارض . انواع خاصی از شیمی درمانی بسیاری از عوارض جانبی خاصی دارند. اما تجربه هرشخص می تواند فرق کند. در مورد تمامی عوارض جانبی که با آنها مواجه می شوید، با پزشکتان مشورت کنید  . عوارض جانبی رایج شیمی درمانی شامل موارد زیر می باشد:

خستگی

 احساس خستگی شایع ترین عوارض جانبی شیمی درمانی می باشد .

درد

 شیمی درمانی گاهی باعث درد می شود که شامل موارد زیر می باشد:

اغلب  بسیاری دردهای مربوط به شیمی درمانی بهبود می یابند یا بین درمان ها از بین می روند. با این حال، آسیب عصبی اغلب با هر دوز بدتر می شود. برخی اوقات دارویی که باعث آسیب عصبی می شود، باید متوقف شود. آسیب های عصبی ناشی از شیمی درمانی ممکن است ماهها یا سال ها طول بکشد. در برخی افراد، هرگز به طور کامل از بین نمی رود.

درمان درد اغلب بر اساس علت درد، متفاوت است. مشورت با پزشکتان در مورد درد در حین  دوره شیمی درمانی، مهم می باشد . علاوه بر شیمی درمانی،  موارد دیگری مانند خود سرطان نیز می تواند باعث درد شوند . اگر درد مربوط به شیمی درمانی باشد، پزشکان می توانند به شما کمک کنئ می شود و حالتی به نام موکوزیت  می گوییند

زخم های دهان اکثرا  5 تا 14 روز پس از  شیمی درمانی اتفاق می افتند. زخم ها ممکن است  عفونی شوند. رژیم غذایی سالم و تمیز نگهداشتن دهان و دندان می تواند ریسک زخم دهان را کم کند . زخم های دهان معمولاً هنگام پایان دوره درمان کاملاً از بین می روند. خواهد بود.

یبوست

 شیمی درمانی می تواند باعث یبوست شود که به معنی کافی نبودن حرکات روده یا دشواری حرکات روده است. داروهای از قبیل  ، داروهای ضد درد نیز می توانند  کوجب یبوست گردد . با نوشیدن مایعات کافی، خوردن غذای  سالم و ورزش کافی می توانید  این عارضه را کاهش دهید.

اختلالات خونی.

سلول هایی می باشند که ، سلول های خونی جدید را می سازد. شیمی درمانی این فرآیند را تحت تأثیر قرار می دهد، بنابراین ممکن است به علت داشتن تعداد کم گلبول خون، دچار عوارض جانبی شوید. معمولاً تعداد سلول های خونی پس از شیمی درمانی، به حالت عادی باز می گردد. اما در طول درمان شیمی درمانی ، تعداد کم سلول های خونی می تواند باعث بروز عوارضی  شود و باید تحت نظر پزشک مراقبت صورت گیرد